top of page

Klimaatverandering in kinderboeken

Het komt de hele tijd in het nieuws en het jeugdjournaal. Het klimaat is aan het veranderen en dat is soms best eng. Vooral als het dichtbij komt. Misschien maken je kinderen of leerlingen zich dus wel zorgen over het klimaat. Het komt op het nieuws, er wordt over gepraat op school en thuis, klimaatverandering is een belangrijk onderwerp voor kinderen die nu opgroeien. Maar hoe leg je uit wat je is? En hoe kan je ervoor zorgen dat je kind zich niet té veel zorgen maakt? Kinderboeken kunnen hierin helpen! Door uitleg te geven over wat klimaatverandering betekent en door manieren te geven om ermee om te gaan.

Wat kan een kinderboek doen?

​

Kinderboeken kunnen op verschillende manieren worden ingezet om kinderen te helpen omgaan met klimaatverandering. Ten eerste kunnen kinderboeken informatie en hoop bieden. Het is soms moeilijk om de dingen die je weet over oorzaken en oplossingen van klimaatverandering op zo’n manier uit te leggen, dat het past bij de leeftijd en ontwikkeling. Bovendien wil je de zorgen van een kind verlichten, zonder te liegen of belangrijke informatie weg te laten. Een kinderboek kan op een passende en leuke manier uitleg geven en hoop bieden. Ten tweede kunnen kinderboeken een goed voorbeeld bieden. Die personages kunnen als rolmodellen dienen en de lezer leeft met hen mee. Een kind leert dan van de situaties die hij of zij via het boek meemaakt. Ten derde kan het kinderboek een gespreksstarter zijn. Zie je dat een kind zich zorgen maakt over klimaatverandering? Lees dat dan samen een boek en vraag na afloop wat het kind ervan vond. Zo kan je het gesprek op gang brengen en het kind ondersteunen.

Welke kinderboeken werken wel en welke niet?

​

Dat betekent niet dat alle kinderboeken goed werken. De score die Kinderboekkompas over klimaatverandering geeft, komt veelal overeen met de scores voor het domein ‘Verwerking’. Waar de scores voor Verwerking iets zeggen over hoe veel een kind kan leren over hoe je het beste kan omgaan met moeilijke situaties echtscheiding, pesten of rouw; leren deze boeken over hoe je kan omgaan met een globale crisis. In het kort worden de scores samengesteld door de identificeerbaarheid en overtuigingskracht van het boek te combineren met vier categorieën van verwerkingsstrategieën: 

  • Probleemgericht verwerken. Het probleem wordt actief geconfronteerd om de situatie te veranderen. Bijvoorbeeld: de hoofdpersoon zoekt informatie, stelt vragen, vermindert de eigen ecologische voetafdruk of doet mee met een protestactie.

  • Emotiegericht verwerken. De hoofdpersoon gaat goed om met emoties, durft deze te uiten en erover te praten. Het boek geeft een realistische mate van vertrouwen en hoop.

  • Sociale steun. De hoofdpersoon praat met anderen over het probleem of de zorgen die hij of zij erover heeft. Ze houden hun zorgen niet voor zichzelf en durven om hulp te vragen aan anderen.

  • Afleiding. De hoofdpersoon geeft zichzelf ook de ruimte om te ontspannen en afleiding te zoeken. Je hoeft je niet altijd bezig te houden met het probleem, afleiding is goed, met mate. Hier is het belangrijk dat er geen sprake is van ontkenning van het probleem.

Conclusie

​

Kinderboeken kunnen een kind helpen bij het aanleren van effectieve verwerkingsstrategieën, ook als het gaat om het opgroeien met nieuws over klimaatverandering. Ze kunnen een goed voorbeeld geven, informatie bieden en als gespreksstarter dienen. Bovendien kan lezen zelf ook al een verwerkend effect hebben: een kind leeft zich in, voelt zich minder alleen en kan via de personages emoties uiten en gedachten op een rijtje zetten. Op zoek naar een manier om kinderen te helpen omgaan met klimaatverandering? Kinderboeken zijn het antwoord!

Bronnen

bottom of page